Leczenie depresji

Depresja jest zaburzeniem nastroju a do objawów zalicza się:

• nadmierne przeżywanie smutku, poczucie beznadziei i bezsensu,
• brak przeżywania radości (anhedonia), utrata zainteresowań – to co wcześniej sprawiało radość lub dawało satysfakcję nie wywołuje już takich reakcji,
• zmniejszenie aktywności, brak energii czy motywacji do działania.

Dodatkowo występować mogą:

• obniżenie samooceny,
• nieuzasadnione lub nadmierne poczucie winy,
• myśli rezygnacyjne lub samobójcze
• trudności z koncentracją uwagi, przyswajaniem informacji, pamięcią,
• osłabienie kontaktów z otoczeniem,
• zaburzenia snu,
• zmiany apetytu,
• wahania nastroju, niepokój lub lęk.

W zależności od liczby i intensywności objawów – nasilenie depresji może być określone jako łagodne, umiarkowane lub ciężkie. Utrzymujące się dłużej niż 2 tygodnie objawy, to wskazanie do zgłoszenia się do psychoterapeuty,  lekarza psychiatry lub psychologa.

Depresja jest chorobą, którą należy leczyć. Potrzebujesz diagnozy – zapraszam do mojego gabinetu w Lublinie

Formy leczenia zależne są od nasilenia objawów, czasu trwania i kontekstu w jakim występują. Dlatego przed rozpoczęciem terapii konieczne jest rzetelne rozpoznanie.

W leczeniu depresji o łagodnym i umiarkowanym nasileniu bardzo istotną rolę odgrywa psychoterapia. Im większe nasilenie depresji tym większe prawdopodobieństwo, że konieczna będzie farmakoterapia. Te dwie metody leczenia wzajemnie się uzupełniają i dają największe szanse na wyzdrowienie i trwały efekt.

Należy odróżnić depresję od naturalnej reakcji na stratę – żałoby, czy np. smutku spowodowanego niepowodzeniem, zawodem. W normalnej żałobie jesteśmy świadomi tego kogo lub co straciliśmy – uchwytna jest przyczyna. Mimo żalu i smutku poczucie własnej wartości jest zachowane. W depresji  strata jest nieświadoma i trudno zrozumieć jej przyczyny, tym bardziej, że depresji towarzyszą obniżenie poczucia własnej wartości czy utrata sensu życia.

Psychologiczne mechanizmy depresji i jej przyczyny

W modelach psychodynamicznych zwraca się uwagę na urazy wczesnodziecięce i nierozwiązane konflikty, które mogą prowadzić do zaburzeń nastroju. Procesy te mają zwykle charakter nieświadomy.

Decydujący wpływ na budowanie obrazu siebie i świata oraz kształtowanie mechanizmów przystosowawczych ma sposób traktowania dziecka przez rodziców. Kiedy więź jest zakłócona lub niestabilna, w dziecku może powstać poczucie, że nie zasługuje na miłość.

Takimi urazowymi doświadczeniami mogą być:

• przedwczesna separacja od matki
• depresja matki we wczesnym okresie życia dziecka
• przemoc fizyczna i seksualna
• przemoc psychiczna
• utrata rodzica lub niestabilne więzi z rodzicami
• instrumentalne traktowanie dzieci, używanie ich do zaspokajania własnych potrzeb i ambicji
• wymagania stawiane dzieciom przekraczające ich możliwości rozwojowe, oczekiwanie perfekcjonizmu, surowość
• odrzucanie i karanie dziecka gdy przeżywa ono negatywne emocje.

W trakcie leczenia depresji często zauważa się, że konsekwencją w dorosłym życiu takich doświadczeń jest krucha samoocena i podatność na zranienie. Trudne relacje z osobami znaczącymi w dzieciństwie, skutkują problemami w tworzeniu i utrzymaniu satysfakcjonujących związków w dorosłości. Powodują duże trudności w radzeniu sobie ze stratą, rozstaniem czy odrzuceniem do tego stopnia, że mogą prowadzić do depresji. Poczucie własnej wartości osób depresyjnych regulowane jest z zewnątrz. Na opuszczenie mogą reagować bardzo silenie, np. zawód miłosny mogą przeżywać jako utratę sensu życia. Dorastanie w poczuciu tęsknoty za dobrym opiekunem, którego się nie miało powoduje, że przeżywanie w okresie dorosłości jakiegokolwiek doświadczenia związanego ze stratą, jest spotęgowane.

Osoby depresyjne mają trudność w asertywnym wyrażaniu  złości, winią się za te uczucie i są często autoagresywne poprzez pomniejszanie swojej wartości. Są wobec siebie surowe, wymagają od siebie perfekcjonizmu a to zwiększa ryzyko rozczarowania i obniżenia nastroju z powodu niemożności sprostania wygórowanym oczekiwaniom. Niepowodzenia i błędy są trudne do zaakceptowania, prowadzą raczej do obniżenia samooceny i kierowania złości przeciwko sobie.  Konsekwencją tego mechanizmu mogą być tendencje samobójcze.

Leczenie depresji – psychoterapia psychodynamiczna

Na wstępie psychoterapii pacjenci depresyjni potrzebują najczęściej wysłuchania,  zrozumienia i akceptacji. Bardzo ważne jest budowanie relacji terapeutycznej opartej na zaufaniu i współpracy w szukaniu przyczyn choroby. Terapeuta pomaga pacjentowi w ustaleniu wydarzenia, które wyzwoliło depresję, rozpoznaniu  znaczenia jakie nadaje mu pacjent i z czym się ono kojarzy. Drogą do procesów nieświadomych przyczyniających się do choroby może być też analiza snów.

Ważne jest też badanie schematów relacji interpersonalnych pacjenta  i jego samooceny.

Proces psychoterapii jest bardzo zindywidualizowany. Prawdopodobne jest, że z czasem trwania terapii, wiele problemów, które pojawiają się w relacjach emocjonalnych pacjenta, pojawi się również w relacji terapeutycznej. Dlatego tak ważne jest aby relacja terapeutyczna była oparta na zaufaniu i współpracy. Pacjent z pomocą terapeuty może uzyskać lepsze rozumienie siebie i rozpoznać mechanizmy, które przyczyniają się do depresji. Często są to mechanizmy, które wykształciły się w dzieciństwie, a pacjent nie był ich do tej pory świadomy. Jest to okazja do uporania się z trudnymi uczuciami. Jednym z efektów tego procesu jest uwalnianie się od poczucia winy. Terapia ma prowadzić do zmian destrukcyjnych mechanizmów i zastąpienia ich konstruktywnymi, bardziej dostosowanymi do aktualnej sytuacji. Pacjent, przy wsparciu terapeuty, konstruuje nową drogę życiową – z celami realnymi do osiągnięcia i satysfakcjonujące dla pacjenta.

W depresjach o lekkim nasileniu najczęściej wystarcza sama psychoterapia. W ciężkich depresjach, szczególnie z towarzyszącymi myślami samobójczymi, bardzo pomocna a czasem wręcz niezbędna jest farmakoterapia. Padania pokazują, że połączenie tych dwóch metod – psychoterapii i farmakoterapii przynosi najlepsze rezultaty w leczeniu depresji.

Gdy na depresję cierpi ktoś bliski…

Depresja jest chorobą, której konsekwencje  są odczuwane przez osoby z najbliższego otoczenia. Czasem trudno zrozumieć kogoś, kto całymi dniami leży, nie chce wychodzić z domu albo się zaniedbuje.  Czasami depresja jest błędnie interpretowana jako lenistwo czy brak woli do poprawy swojej sytuacji. Stałe przygnębienie,  pesymistyczne nastawienie do życia i zaniżanie swojej wartości przez osoby w depresji, może wywoływać w otoczeniu bezradność i chęć pocieszania przez skupianie się na pozytywach. Jednak skutek pocieszenia jest przeciwny do zamierzonego – osoba w depresji czuje się niezrozumiana, samotna i jeszcze bardziej „beznadziejna” a w osobie pocieszającej narasta frustracja.

Jeżeli podejrzewasz u siebie lub u osoby bliskiej depresję – zapraszam na konsultację psychologiczną.

Pomogę rozpoznać problem i zaproponuję odpowiednią formę leczenia. Współpracuję z lekarzem psychiatrą z Lublina, więc masz możliwość  skorzystania z kompleksowego leczenie depresji, dostosowanego do Twoich indywidualnych potrzeb.

Literatura:

Gabbard G. (2010) Psychiatria psychodynamiczna w praktyce klinicznej. Kraków, WUJ

McWilliams N. (2009)Diagnoza psychoanalityczna. Gdańsk, GWP

Pawlik J. red. (2008) Psychoterapia analityczna. Warszawa, Eneteia

Póżyński S., Wciórka J. (2010) Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne . Kraków, Vesalius

Seligman Martin E.P., Walker Elaine F., Rosenhan David L. (2003) Psychopatologia.  ZYSK I S-KA